Cách chọn SSD khi Build PC Gaming vừa rẻ vừa hợp túi tiền

Tốc độ luôn là yếu tố then chốt quyết định trực tiếp đến trải nghiệm sử dụng máy tính của bạn. Và khi nói đến việc tăng tốc cho PC hoặc laptop, một trong những linh kiện quan trọng bậc nhất chính là ổ cứng SSD. Đối với những người mới bắt đầu build PC gaming hoặc đang có nhu cầu nâng cấp, thay thế SSD cho laptop, việc lựa chọn được một chiếc SSD phù hợp không hề đơn giản, nhất là khi thị trường hiện nay tràn ngập thông số kỹ thuật và thương hiệu khác nhau. Đừng quá lo lắng, bài viết này Nguyễn Thuận Computer sẽ giúp bạn hiểu rõ từng yếu tố quan trọng cần cân nhắc, từ đó đưa ra quyết định đúng đắn để tận hưởng trọn vẹn những giờ phút làm việc hay chiến game mượt mà, ổn định và hạn chế tối đa tình trạng giật lag.

Các bộ vi xử lý hiện đại ngày nay có khả năng thực hiện hàng tỷ phép tính chỉ trong một giây. Tuy nhiên, thực tế sử dụng lại không “màu hồng” như vậy, bởi dù CPU có mạnh đến đâu thì vẫn phải chờ ổ cứng cung cấp dữ liệu để xử lý. Ổ cứng truyền thống HDD vốn hoạt động dựa trên cơ chế cơ học với đĩa từ quay liên tục và đầu đọc di chuyển trên bề mặt đĩa, vì vậy tốc độ truy xuất thường khá chậm. Nếu bạn đang tìm kiếm một giải pháp nâng cấp mang lại hiệu năng vượt trội hơn hẳn, ổ cứng thể rắn SSD chính là lựa chọn đáng cân nhắc nhất ở thời điểm hiện tại.

Chi phí dự kiến bạn chi cho SSD là bao nhiêu?

Hiện nay, SSD trên thị trường có dung lượng rất đa dạng, phổ biến từ 120GB cho đến 2TB, thậm chí cao hơn. Trong đó, SSD 120GB dù có giá rẻ nhưng thường không đủ đáp ứng nhu cầu cài đặt phần mềm, trò chơi, và đặc biệt là hiệu năng cũng thấp hơn so với các phiên bản dung lượng lớn. Với mức chênh lệch chỉ khoảng 700.000 – 900.000 đồng, SSD 250GB mang lại sự cải thiện rõ rệt và là lựa chọn hợp lý hơn nhiều. Nếu điều kiện tài chính cho phép, SSD 500GB được xem là “điểm cân bằng vàng” giữa dung lượng, hiệu năng và giá thành, đủ cho người dùng thoải mái lưu trữ mà không phải quá bận tâm về không gian trống.

Máy tính của bạn hỗ trợ loại SSD nào?

Thị trường SSD hiện nay rất phong phú với nhiều chuẩn kích thước và giao tiếp khác nhau, phục vụ cho từng mục đích sử dụng riêng. Khi chọn mua SSD, bạn cần xem xét kỹ phần cứng hiện có hoặc dự định sử dụng. Những dàn PC hiện đại với bo mạch chủ tầm trung đến cao cấp thường hỗ trợ gần như đầy đủ các loại SSD phổ biến trên thị trường.

Ngược lại, các mẫu laptop mỏng nhẹ, đề cao tính di động thường có không gian bên trong khá hạn chế, không đủ chỗ cho ổ SSD 2.5 inch truyền thống. Thay vào đó, chúng thường chỉ hỗ trợ SSD chuẩn M.2 nhỏ gọn. Trong một số trường hợp khác, ổ cứng còn được hàn chết trực tiếp lên bo mạch, khiến việc nâng cấp là không thể. Do đó, trước khi quyết định mua SSD, bạn nên kiểm tra kỹ thông số kỹ thuật, hướng dẫn sử dụng hoặc khả năng tương thích, tránh tình trạng mua về nhưng không thể lắp đặt.

Các loại SSD phổ biến hiện nay

Trên thị trường, SSD thường được chia thành 4 dạng chính:

SSD 2.5-inch SATA: Đây là loại SSD phổ biến nhất hiện nay, có kích thước tương tự ổ HDD laptop truyền thống và sử dụng giao tiếp SATA quen thuộc. Ưu điểm của loại này là dễ lắp đặt, tương thích rộng, ít kén máy. Nếu laptop hoặc PC của bạn còn khe 2.5 inch trống và cổng SATA, việc nâng cấp gần như chỉ là “cắm là chạy”.

SSD Add-in Card (AIC): Dạng SSD này cắm trực tiếp vào khe PCI Express, vốn thường dùng cho card đồ họa. Nhờ băng thông PCIe rất lớn, SSD AIC mang lại tốc độ truy xuất cực nhanh. Tuy nhiên, chúng yêu cầu khe PCIe x4 hoặc x16 và chỉ phù hợp với máy tính để bàn. Ngoài ra, nếu hệ thống của bạn chỉ có duy nhất một khe PCIe cho VGA, thì SSD AIC gần như không phải lựa chọn khả thi. Bù lại, nếu đủ điều kiện lắp đặt và ngân sách dư dả, đây là một trong những dạng SSD nhanh nhất hiện nay.

SSD M.2: Có kích thước nhỏ gọn tương đương một thanh RAM mini, SSD M.2 đã trở thành tiêu chuẩn cho laptop mỏng nhẹ và cũng được hỗ trợ rộng rãi trên bo mạch chủ PC. Phần lớn SSD M.2 phổ biến hiện nay là loại M.2 2280 (rộng 22mm, dài 80mm). Một số mainboard còn hỗ trợ nhiều khe M.2 để chạy RAID, tăng hiệu năng hoặc dung lượng lưu trữ.

SSD U.2: Nhìn bề ngoài giống ổ 2.5 inch SATA nhưng sử dụng giao tiếp PCIe tốc độ cao. SSD U.2 thường có dung lượng lớn, giá cao và phù hợp hơn với máy chủ hoặc hệ thống chuyên nghiệp có nhiều khay ổ cứng.

Nên chọn SSD SATA hay PCIe?

Đây là câu hỏi khiến nhiều người dùng phân vân. SSD SATA sử dụng giao tiếp Serial ATA – tiêu chuẩn đã xuất hiện từ năm 2000, trong khi SSD PCIe (bao gồm NVMe) khai thác băng thông cực lớn của PCI Express. SSD M.2 có thể là SATA, PCIe hoặc PCIe NVMe, và về mặt hình thức chúng gần như giống hệt nhau, vì vậy việc kiểm tra kỹ thông số hỗ trợ của bo mạch chủ là điều bắt buộc.

Thực tế, với các tác vụ thông thường như lướt web, làm việc văn phòng hay chơi game, SSD NVMe không mang lại sự khác biệt quá lớn so với SSD SATA. Chỉ khi bạn thường xuyên xử lý dữ liệu nặng như dựng video, chỉnh sửa ảnh dung lượng lớn, sao chép file liên tục thì NVMe mới phát huy rõ lợi thế băng thông vượt trội.

Dung lượng SSD bao nhiêu là đủ?

• 120 – 128GB: Không khuyến khích, vì hiệu năng thấp và nhanh đầy. Chỉ phù hợp để cài Windows và vài ứng dụng cơ bản.
• 250GB: Lựa chọn kinh tế, đủ dùng cho nhu cầu cơ bản.
• 500GB: Mức dung lượng lý tưởng, cân bằng giữa giá và hiệu năng.
• 1TB: Phù hợp với người có thư viện game lớn hoặc nhiều phần mềm nặng.
• 2TB – 4TB: Dành cho người làm nội dung chuyên nghiệp hoặc có nhu cầu lưu trữ cực lớn, đi kèm chi phí cao.

Với máy tính để bàn hoặc laptop gaming có nhiều khe cắm, việc sử dụng nhiều SSD dung lượng vừa phải thường giúp tiết kiệm chi phí mà vẫn đảm bảo hiệu năng và không gian lưu trữ.

Đừng chỉ nhìn vào tốc độ – hãy ưu tiên độ bền

Một sai lầm phổ biến khi chọn SSD là quá chú trọng vào tốc độ đọc/ghi mà bỏ qua độ bền (TBW – Terabytes Written). SSD có giới hạn số lần ghi dữ liệu, và khi vượt ngưỡng này, ổ có thể không cho ghi thêm dữ liệu. Trong nhiều trường hợp, một ổ SSD Gen 3 có TBW cao sẽ bền bỉ và an toàn hơn một ổ Gen 4 tốc độ cao nhưng độ bền thấp.

Thương hiệu và khả năng mở rộng

Chất lượng SSD phụ thuộc rất lớn vào linh kiện vật lý và quy trình sản xuất. Nếu bạn không quá rành về kỹ thuật, việc chọn các thương hiệu lớn, uy tín như Samsung, Intel, Western Digital (WD) sẽ giúp giảm thiểu rủi ro. Ngoài ra, nếu mainboard đã hết khe cắm, bạn vẫn có thể mở rộng bằng các card PCIe hỗ trợ gắn thêm SSD NVMe hoặc SATA, thậm chí chạy RAID để tăng dung lượng hoặc bảo vệ dữ liệu.

Kết luận

Sau khi đọc đến đây, có lẽ bạn đã có cái nhìn tổng quan và đầy đủ về SSD cũng như cách lựa chọn phù hợp với nhu cầu của mình. Hãy nhớ rằng, trong sử dụng thực tế, sự khác biệt giữa SSD cao cấp và SSD phổ thông không phải lúc nào cũng rõ rệt. Trừ khi công việc hoặc đam mê đòi hỏi hiệu năng cực cao, một chiếc SSD có dung lượng đủ dùng, độ bền tốt và giá thành hợp lý sẽ là lựa chọn thông minh nhất.

Dù bạn chọn bất kỳ SSD hiện đại nào, chỉ cần thay thế một ổ HDD cũ bằng SSD cũng đã mang lại sự cải thiện hiệu năng rõ rệt mà bạn có thể cảm nhận ngay từ lần khởi động đầu tiên. Và nếu bạn vẫn còn phân vân, Nguyễn Thuận Computer luôn sẵn sàng đồng hành, tư vấn để bạn chọn được giải pháp lưu trữ phù hợp và hiệu quả nhất.

Thông tin liên hệ:

• Chi Nhánh HCM: 201 Bông Sao , Phường Bình Đông , TP.HCM (Phường 5, Quận 8 cũ)
• Chi Nhánh Vũng Tàu: 197 Đường 30/4, Phường Rạch Dừa, TP.HCM (TP. Vũng Tàu cũ)
• Website: www.thuancomputer.com
• Hotline: 0937.801.009
• E-mail: cskh@thuancomputer.com